Türkiye'nin en kapsamlı araştırmasında VAN YYÜ imzası
Türkiye'nin en kapsamlı Candida auris araştırması, üniversiteleri birleştirdi. Çoklu ilaca dirençli mantarın riskleri, biyofilm gücü ve yeni ilaç molekülü arayışları masaya yatırıldı.
ÖLÜMCÜL MANTAR TÜRKİYE VAKALARINDA İNCELENDİ
Yakın Doğu Üniversitesi (YDÜ), Gazi Üniversitesi ve Bilkent Üniversitesi iş birliğiyle yürütülen ve Türkiye'nin farklı bölgelerinden toplanan örneklerle gerçekleştirilen dev araştırma, uluslararası kamuoyunun dikkatini çekti. Çalışma, ilk kez 2009'da Japonya'da tespit edilen ve hızla yayılarak küresel bir halk sağlığı tehdidi haline gelen Candida auris'in Türkiye'deki biyolojik profilini ortaya koydu.
Yüzeylere yüksek tutunma oranı
Araştırma kapsamında Türkiye'nin farklı bölgelerinden toplanan 47 Candida auris örneği analiz edildi. Çalışmayı yürüten Gazi Üniversitesi'nden Prof. Dr. Ayşe Kalkancı'nın açıklamasına göre, bu örneklerin yüzde 95'inin güçlü biyofilm oluşturma özelliğine sahip olduğu belirlendi. Biyofilm, mantarın tıbbi cihazlar ve hastane ekipmanları gibi yüzeylere sıkı tutunmasını sağlayarak hem tedaviyi zorlaştırıyor hem de enfeksiyonun kalıcılığını artırıyor.
Dirençli türlere karşı uyarı
Yakın Doğu Üniversitesi Deneysel Sağlık Bilimleri Araştırma Enstitüsü'nden Yrd. Doç. Dr. Ayşe Seyer, analiz edilen kökenlerin yüzde 31'inin yaygın kullanılan bir antifungal olan flukonazole karşı dirençli olduğunu belirtti. Ayrıca dört farklı biyosid maddeye karşı duyarlılık seviyelerinin değişkenlik gösterdiği de tespit edildi. Bu durum, bazı türlerin hastane yüzeylerinden geleneksel yöntemlerle tamamen temizlenmesinin zor olduğunu gösteriyor.
Yrd. Doç. Dr. Seyer, "Hastalar antifungal tedaviyle iyileşse bile, ortamda canlı kalan mantarlar yeni enfeksiyonlara yol açabiliyor. Bu nedenle enfeksiyonla mücadelede yalnızca hasta tedavisi değil, hastane yüzeylerinin etkin şekilde arındırılması da büyük önem taşıyor" dedi.
Yeni molekül araştırmaları sürüyor
- Araştırma sonuçları, Türkiye'deki Candida auris kökenlerinin direnç profillerinin dünya ortalamasıyla benzer olduğunu ortaya koydu. Bu bulgu, bilim insanlarını yeni antifungal ajanlar üzerine çalışmaya yöneltti. Yürütülen araştırmalara İstanbul Üniversitesi ve Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi'nden bilim insanları da katkı sağlıyor.
- Yrd. Doç. Dr. Ayşe Seyer, "Alternatif moleküller üzerine çalışmalarımız sürüyor. Sonuçları en kısa sürede bilim dünyasıyla paylaşmayı planlıyoruz" dedi.
Bilimsel iş birliği öne çıkıyor
Yakın Doğu Üniversitesi Rektörü ve Mikrobiyolog Prof. Dr. Tamer Şanlıdağ da proje ekibinde yer aldı. Prof. Dr. Şanlıdağ, Candida auris gibi çoklu ilaca dirençli mikroorganizmaların modern tıbbın karşı karşıya olduğu en önemli tehditlerden biri olduğunu belirtti. "Bu mantarın biyolojik özelliklerinin ve direnç mekanizmalarının ülkemizdeki örnekler üzerinden değerlendirilmesi çok kıymetli. Gazi ve Bilkent üniversiteleriyle yürüttüğümüz bu çalışma, bilimsel iş birliklerinin gücünü açıkça gösteriyor" diyen Şanlıdağ, proje kapsamında farklı disiplinlerden gelen araştırmacıların katkısıyla daha etkili ve yenilikçi sonuçlar elde etmeyi hedeflediklerini vurguladı.
