4 Ekim Hayvanları Koruma Günü

Hayvan dostları ilk kez İngiltere’de 1822 yılında; hayvanları korumak, insanların hayvanlara iyi davranmalarını, daha iyi koşullarda beslenme ve korunmalarını sağlamak amacıyla Hayvanları Koruma Birliği’ni kurdular. Ülkemizde Hayvanları Koruma Derneği 1908 yılında kuruldu. Aynı amaçla dernekler birleşerek Hollanda’nın başkenti Lahey’de Dünya Hayvanları Koruma Federasyonu’nu oluşturdular.

1931 yılında Floransa’da toplanan bu kuruluş dünya üzerinde yok olma tehdidi altında bulunan hayvan türlerine dikkat çekmek üzere 4 Ekim’i Hayvanları Koruma Günü ilan etti.

Bu günün amacı; evrende insanlardan başka canlılar olduğunu anlamak, onların yaşam alanlarına müdahale etmemek, yaşama hakkına saygı duymaktır.

HAYVAN HAKLARI NELERDİR

15 Ekim 1978’de Paris UNESCO evinde ilan edilen Hayvan Hakları Evrensel Bildirisine göre genel olarak hayvan hakları;

1. Bütün hayvanlar yaşam önünde eşit doğarlar ve aynı var olma hakkına sahiptirler.

2. Bütün hayvanlar saygı görme hakkına sahiptir. Bir hayvan türü olan insan, öbür hayvanları yok edemez. Bu hakkı çiğneyerek onları sömüremez. Bilgilerini hayvanların hizmetine sunmakla görevlidir. Bütün hayvanların insanca gözetilme, bakılma ve korunma hakları vardır.

3. Hiçbir hayvana kötü davranılamaz, acımasız ve zalimce eylem yapılamaz. Bir hayvanın öldürülmesi zorunlu olursa, bu bir anda, acı çektirmeden ve korkutmadan yapılmalıdır.

4. Yabani türden olan bütün hayvanlar, kendi özel doğal çevrelerinde karada, havada ve suda yaşama ve üretme hakkına sahiptir. Eğitim amaçlı olsa bile özgürlükten yoksun kılmanın her çeşidi bu hakka aykırıdır.

5.Geleneksel olarak insanların çevresinde yaşayan bir türden olan bütün hayvanlar uyumlu bir biçimde türüne özgü yaşam koşulları ve özgürlük içinde yaşama ve üreme hakkına sahiptir.

6.İnsanların yanlarına aldıkları bütün hayvanlar doğal ömür uzunluklarına uygun sürece yaşama hakkına sahiptir. Bir hayvanı terk etmek acımasız ve aşağılık bir davranıştır.

7.Bütün çalışan hayvanlar iş süresi ve yoğunluğunun sınırlandırılması ve güçlerini artırıcı bir beslenme ve dinlenme hakkına sahiptir.

8.Hayvanlara fiziki ya da psikolojik bir acı çektiren deneyler yapmak hayvan haklarına aykırıdır. Tıbbi, bilimsel, ticari ve başkaca biçimlerdeki her türlü deneyler için de durum böyledir.

9.Hayvan beslenmek için yetiştirilmişse de bakılmalı, barındırılmalı, taşınmalı, ölümü de acı çektirmeden ve korkutmadan olmalıdır.

10.Hayvanlardan insanların eğlencesi olsun diye yararlanılamaz, hayvanların seyrettirilmesi ve hayvanlardan yararlanılan gösteriler hayvan onuruna aykırıdır.

11.Zorunluluk olmaksızın bir hayvanın öldürülmesi yaşama karşı suçtur.

12.Çok sayıda yabani hayvanın öldürülmesi demek olan her davranış bir soykırım, yani bir suçtur.

13. Hayvan ölümüne de saygı göstermek gerekir. Hayvanın öldürüldüğü şiddet sahneleri sinema ve televizyonda yasaklanmalıdır.

14. Hayvanları koruma ve savunma kuralları, hükümet düzeyinde temsil olunmalıdır. Hayvan hakları da insan hakları gibi yasayla korunmalıdır.

Ülkemizde de hayvanlar hayvan hakları ve hayvan refahı yaşalar la koruma altına alınmıştır. 5119 sayılı kanuna göre hayvanların refahı ve korunması için kurumlar yetkilendirilmiş ve görevlendirilmiştir.

4 Ekim dünya hayvanları koruma günü ülkemizde de kutlanmaktadır. Hayvanları koruma günü vesilesiyle çeşitli etkinlikler yapılmaktadır.

Hayvanları korumak ve refahlarını sağlamak için; yerküre ve canlıları bir bütün olarak düşünmek gerekir. Sadece bir kısım hayvanları düşünerek yapılan çalışmalar ekolojik dengede olumlu sonuç vermez aksine sorun olarak karşımıza çıkar.

Canlı hakları olarak olaya bakmak sorunun oluşmaması ve çözümün başlangıcıdır.

Tabiatı korumadan hayvanları korumamız mümkün değildir.

Hayvanları koruma ve refahını sağlamadan insanların refah ve mutluluğunu sağlamak mümkün değildir.

Hayvanları korumak istiyorsak önce yaşam ortamlarını korumadan başlamalıyız.

Bu hayvanları koruma denince

Sahipsiz hayvanları koruma,

Evcil hayvanları koruma,

Yaban hayvanlarını koruma,

 Çevreyi koruma hepsini bir bütün olarak düşünmek gerekir.

Eğer siz yaban hayvanlarını korumaz iseniz, yaban hayvanlar ortadan yok olursa bu yaban hayvanlarının ekolojik dengede yapmış olduğu görevleri yerine getirmediğinden dolayı ekolojik dengede çeşitli sorunlar ortaya çıkacak.. Eğer siz bir yerde Tilki'leri ve Kurtlar'ı yok ederseniz domuzlarla ve farelerle uğraşmak zorunda kalırsınız. Gelir çevredeki yetiştirmiş olduğunuz ürünlere saldırırlar ve domuz sayısı arttı gibi veya fareler ile uğraşmak zorunda kalırsınız.

Bizim ülkemizde de sahipsiz hayvanların, çevresini yuvasını bozduğumuzdan dolayı sokaklarda kalmakta. Ve sokak hayvanları olarak isimlendirilmektedir. Yapılması gereken aşıları yaptırmaz isek hayvanlarda bulunan hastalıklar insanlara bulaşacak"
"Evcil hayvanları koruma dediğimizde ticaretini yaptığımız hayvanların eğer süt veren bir ineğin tırnağını kestirmediğiniz zaman süt veriminde düşük olacak ve ayak hastalıklarından dolayı hayvanı kaybetmiş olacağız. Eğer profilaktif olarak yapılması gereken aşıları yaptırmaz isek hayvanlarda bulunan hastalıklar insanlara bulaşacak. Örnek olsun diye söyleyeyim. Eğer siz bir brusellayı yok edemezseniz, insanlarda brusella hastalığı meydana gelecek. Milyonlarca dolarınızı, iş gücünüzü ve insanları kaybetmiş olacaksınız.

Eğer yaban hayvanlarında evcil hayvanlarında kuduz aşısı yapmadığınız zaman kuduz mikrobuyla salgın hastalıklarla uğraşmak durumunda kalacaksınız. Kısacası bu koruma işini bir bütün olarak ele almalı. Profilaktif olarak korumalı. Beslenmede korumalı, hayvanın alanını korumalı. Son zamanlarda yaban hayvanları olsun, çeşitli evcil hayvanlar olsun sulak alanları yok ettiğimiz zaman hayvanların üremesini yok edeceğiz. Güzel çevre, sağlıklı insan, mutlu yaşayan bir toplum oluşturmak istiyorsak ilk önce temiz çevre, korunmuş hayvan ve refahı yüksek ve sağlıklı toplum oluşturmak lazım. Bunlar bir bütün olarak ele alınmalı. Bunu açıklayacak olursak eğer bir yerde biz hayvanlarımızı aşılamazsak, bu bize olacak. Eğer meralarımızı yok edersek hayvan merada otlayamadığı için beslenemediği için sayısı azalacak.

Eğer biz ormanlarımızı yok edersek ekolojik  dengedeki börtü böcek yok olacak. Sulak alanları yok edersek ve nehirleri yok edersek balıklar etkilenecek. Bu kirletmeden korumak kısacası sadece bir hayvanın karnını doyurmak olarak ele alınmamalı.

Refah seviyesi, üremesi, her şeyi çevresi ile beraber ele alınarak yapılmalı.

Bu çerçevede her sene bu duyarlılığı artırmak için yaban hayvanları için, evcil hayvanlar için, sağlıklı çevre için çalışmalar yapmakta ve yürütmekte. Bölgemizde de hem yaban hayvanlarının hem de bu yaban hayvanları ile oluşabilecek temas halindeki hayvanların, göçmen kuşların, yerleşik kuşların sağlığı ve yerleşkesi alanında dikkat çekmekteyiz. Son olarak Van'da müşahhas bir örnek vereyim. Siz istediğiniz kadar kuş cenneti oluşturacağım diye uğraşın, eğer Karasu çayını yok ettiğiniz zaman, bu bölgede artık gelecek olan kuşlar gelmeyecek. Bendimahi çayını yok ederseniz Flamingolar gelmeyecek. Eğer Akgöl’ü kurutursanız belirli kuşlar gelmeyecek. Bir an önce bu sulak alanların koruması ve Karasu çayının kurtarılması gerekir diyerek yaban hayvanlarının bu sene veya dünya hayvanları koruma gününün Van'daki teması Karasu sulak alanını kurtaralım olması gerekir". 

Medeni toplum bütün canlıların birebirlerinin şerrinden emin olarak yaşadığı toplumdur                                                                                        

Prof Dr. Lokman ASLAN